Medyczny Akapit Blog - Osobisty farmaceutyczny content

Związek DMAE znany jest wielu osobom jako składnik kosmetyków. Warto jednak przyjrzeć się temu, że kilkanaście-kilkadziesiąt lat temu był lekiem, dziś dostępny jako suplement diety, który wspiera funkcjonowanie mózgu. Co warto wiedzieć o samym związku i suplementach z jego składem? Czytaj dalej!

Spis treści

DMAE - co to jest?

DMAE obecnie

DMAE kiedyś jako lek

Co to jest DMAE (deanol)?

DMAE (inaczej dealnol) jest naturalnym nootropem, który wspiera funkcje poznawcze, może poprawić zdolność zapamiętywania i koncentrację. Wynika to z faktu, że jest prekursorem neuroprzekaźnika mającego znaczenie dla zapamiętywania, jakim jest acetylocholina.

DMAE - deanol i kod ATC

Składnik znajduje się w klasyfikacji ATC i nadano mu taki numer jak: N06BX04.

Rozszyfrowując po kolei znaczenie każdej z części kodu ATC możemy dowiedzieć się, że:

to lek działający na ośrodkowy układ nerwowy (N)
należy do psychoanaleptyków (N06)
jest lekiem psychostymulującym i nootropowym (N06B)
zaliczonym do innych leków (N06BX), zatem znalazł się w towarzystwie m.in. piracetamu, cytykoliny, winpocetyny.

DMAE jako związek chemiczny

DMAE (dimetyloaminoetanol) sięgając do starszego nazewnictwa chemicznego beta-dimethylaminoaethanolum to związek chemiczny, który w swojej budowie posiada trzeciorzędową grupę aminową i pierwszorzędowy alkohol.

Jego wzór chemiczny wygląda tak:

DMAE deanol bimanol wzór chemiczny

Wzór chemiczny deanolu (źródło https://go.drugbank.com/drugs/DB13352).

Jak dzisiaj stosuje się DMAE (dimetyloaminoetanol)?

DMAE dzisiaj znany jest przede wszystkim jako kosmetyków i składnik suplementów diety (SD) - o tym przeczytasz poniżej.

Opis "działania" suplementów z deanolem jest mocno ograniczony, co wynika z oświadczeń zdrowotnych, jakimi muszą posługiwać się producenci suplementów diety. W skrócie chodzi o to, że nie mogą oni pisać tak szeroko o swoim produkcie jak w przypadku producentów leków. W praktyce to 1-zdaniowe stwierdzenia jak wsparcie:

w produkcji neuroprzekaźników
funkcjonowania mózgu
funkcji poznawczych.

Szukając obowiązujących oświadczeń nt. DMAE w EFSA znalazłam informację, że:

2 -Dimethylaminoethanol hydrogentartrate
Health Relationship: For mental energy
Proposed wording: Helps support mental development
Conditions of use: 25-200 mg.

LINK do źródła, strona 41, ID 1530 lub TUTAJ.

Ile DMAE zawierają suplementy diety?

Pojedyncza kapsułka może dostarczać różnych ilości DMAE - mocno zdziwiłam się, bo rozpiętość jest ogromna. To przedział od 20 mg do 250 mg w 1 kapsułce! Różnica w ilości to ponad 10-krotna różnica! Ciekawa informacja w dalszym ciągu przed Tobą!

"Dawkowanie" jest mocno zróżnicowane, ponieważ można spotkać się z zapisem na etykiecie:

1 kapsułka 1-3 razy dziennie (dla wersji 1 kapsułka = 250 mg DMAE), zatem dzienna porcja rozciąga się od 250 do 750 mg!
1 kapsułka raz dziennie (dla wersji 1 kapsułka to 100 lub 150 mg czystego związku, który dostarczony jest w postaci soli jak dwuwinian, a producent dodatkowo rekomenduje przyjmowanie wcześnie rano na pusty żołądek)
1 kapsułka 1 raz dziennie (dla wersji 1 kapsułka to 20 mg deanolu).

Mając na uwadze informacje, jakich dostarcza Vademecum Polfa trzeci sposób dawkowania mija się z celem.

Analizując etykiety suplementów diety natknęłam się na mocno mylącą informację, gdzie jeden z producentów DMAE chwali się na froncie informacją o 351 mg. Gdy jednak spojrzeć dokładnie na skład można przeczytać, że owszem to 351 mg winianu DMAE, co dostarcza 100 mg "czystego" deanolu...

Co przeczytasz na etykiecie suplementów z DMAE?

Na większości z suplementów z tym składnikiem widnieje ostrzeżenie, że to produkt tylko dla dorosłych. Dodatkowo przy wersji 250 mg / kapsułkę widniało ostrzeżenie o niestosowaniu w przypadku ciąży, karmienia piersią, padaczki, zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, schizofrenii i choroby Parkinsona. W przypadku wersji 150 mg / kapsułkę została zawarta informacja, że w przypadku pobudzenia, niepokoju, napięcia mięśni, bólów głowy zmniejsz dawkowanie lub zrezygnuj ze stosowania. Niuans jest taki, że zalecają 1 kapsułkę dziennie...

Co mówiono na temat DMAE kiedyś?

DMAE wg informacji podanej na Wikipedii był produkowany w formie leku na receptę pod nazwą Bimanol przez Pabianickie Zakłady Farmaceutyczne Polfa w latach 1961-2008 w dwóch dawkach 25 i 100 mg. Lek dostępny był w postaci tabletek. Co więcej wiadomo na temat produktu leczniczego Bimanol? Pewne informacje udało mi się znaleźć w książce "Vademecum Polfa" wydanego w 1981 roku przez wydawnictwo PZWL.

Bimanol (deanol) - wskazania

Wskazania medyczne wg Vademecum Polfa z 1981 to:

neurastenia na tle przewlekłych stanów zaburzeń emocjonalnych
nerwica depresyjna
przewlekła schizofrenia ubytkowa wymagająca aktywizacji chorych
miażdżycopochodne zespoły psychogenne
przewlekły stany zmęczenia
moczenie nocne i nietrzymanie stolca u dzieci i dorosłych
trudność w koncentracji, skupieniu uwagi i uczeniu się u dzieci w wieku szkolnym.

Bimanol (deanol) - działanie

Sięgając do wspomnianego źródła (Vademecum) spotkamy się z takimi określeniami jak lek psychoenergizujący. Jak wspomniałam na początku DMAE (deanol) jest prekursorem acetylocholiny i stanowi naturalny składnik chemiczny komórek mózgowych. Odpowiada za poprawę przewodnictwa impulsów międzyneuronalnych, pobudza napęd psychoruchowy, podnosi nastrój i samopoczucie (m.in. w stanach wyczerpania i nerwicowych).

We wspomnianej książce bardzo spodobał mi się zapis, że lek Bimanol:

wspiera "zdolność koncentracji myśli i napięcia uwagi"
wykazuje "działanie przeciwdepresyjne, zwiększając aktywność życiową i ułatwiając chorym kontakt ze środowiskiem" - gdyby to było takie proste.

Dawkowanie Bimanolu

W jakich dawkach jednorazowych i dobowych stosowano ten związek odpowiednio u dorosłych i dzieci?

W przypadku dorosłych stosowało się na początku leczenia 25-50 mg na dobę zwiększając do 50-100 mg lub więcej. Lek stosowano rano i wczesnym popołudniem ze względu na możliwe problemy z zaśnięciem. Pierwsze oznaki poprawy obserwowano po 3-4 tygodniach. Po ustabilizowaniu stanu dawkę zmniejszano do podtrzymującej w granicach 25 mg 1-2 razy dziennie. W przypadku schizofrenii ubytkowej była to dawka 300 mg podzielona na 2 osobne.

W przypadku dzieci były to dawki:

przy problemach z koncentracją: 7-15 rok życia - 300 mg raz dziennie rano, po 3 tygodniach 100 mg rano przez kilka miesięcy
przy moczeniu nocnym: 3-4 razy dziennie po 25 mg w ciągu 3-4 tygodni.

Przeciwwskazania Bimanolu

Jednym z względnych przeciwwskazań do jego stosowania jest padaczka typu grand-mal i mieszana z przemijającym komponentem grand mal.

Dzisiaj zapewne zapis ten byłby uzupełniony o nadwrażliwość na substancję czynną.

Skutki uboczne Bimanolu

Deanol zawarty w leku Bimanol może wywołać również pewne skutki uboczne. Wymienia się w jego przypadku:

nadmierną pobudliwość, stany pobudzenia
problemy z zasypianiem, bezsenność (przejściowa po skorygowaniu dawkowania)
bóle głowy, zaparcia, bóle mięśni i szyi
świąd, rumień, obniżenie ciśnienia krwi.

Co udało mi się znaleźć w Internecie nt. Bimanolu?

Więcej na temat Bimanolu można byłoby przeczytać w artykułach naukowych, jednak na chwilę obecną nie ma do nich dostępu. Kilka pozycji widocznych jest w bazie naukowej PUBMED, Zdarza się również, że w archiwach bibliotecznych Uniwersytetów Medycznych można znaleźć takie oto perełki:

Źródło http://biblioteka.amb.edu.pl/

Co ciekawe wpis nt. tego leku uwzględniono w Krajowym Repozytorium Obiektów Nauki i Kultury, gdzie planowane jest opublikowanie instrukcji technologicznej (LINK).

Z historycznych wpisów jakie udało mi się znaleźć w Internecie to również to, że ktoś dawno temu próbował sprzedać ulotkę informacyjną o leku Bimanol.

Zdjęcie ulotki Bimanol produkowanego przez Polfa znalezione na archiwalnej stronie Allegro.pl
(Źródło https://archiwum.allegro.pl/oferta/2-ulotki-lekow-polfa-proj-cetnarowski-1968-op-art-i9078663665.html)

DMAE - Podsumowanie

DMAE wydaje się ciekawą suplementacją w kierunku wsparcia pamięci i koncentracji. Warto jednak (w moim odczuciu) kierować się wyższymi dawkami od 100 mg dziennie, które przyjmuj rano, a kolejne dawki wczesnym popołudniem, chyba, że nie planujesz w nocy spać (sugerując się informacją nt. leku Bimanol, który przy wyższych dawkach powodował bezsenność). Oprócz tego zwróć uwagę na choroby towarzyszące, zanim weźmiesz suplementy z deanolem, szczególnie, jeśli zmagasz się z padaczką lub przyjmujesz leki obniżające próg drgawkowy (np. niektóre leki p/depresyjne jak bupropion). W razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Z czego korzystałam pisząc ten tekst?

https://go.drugbank.com/drugs/DB13352
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dimetyloaminoetanol
https://ec.europa.eu/food/food-feed-portal/screen/health-claims/eu-register
https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2011.2228
https://ec.europa.eu/food/food-feed-portal/screen/health-claims/eu-register/details/POL-HC-6551
Vademecum Polfa (1981) Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich
kilka etykiet suplementów diety zawierających DMAE

Preparaty z DMAE (deanol, dimetyloaminoetanol, Bimanol) - jak działają?